Człowiek czasami nie zdaje sobie sprawy, jak wielkim darem jest zdrowie. W Święta życzymy sobie nawzajem zdrowia mówiąc, że ono jest najważniejsze. Na ogół jednak nie zastanawiamy się nad wieloma rzeczami, dzięki którym jesteśmy zdrowi i możemy normalnie żyć. Jedną z takich „rzeczy” jest 5,5 litra gąbczastej tkanki, która znajduje się w naszych kościach. Ta tkanka składa się z komórek, z których rozwijają się trzy główne składniki naszej krwi: krwinki czerwone, krwinki białe i płytki krwi. Te pierwsze rozprowadzają po całym naszym organizmie tlen, drugie zwalczają zagrażające nam bakterie, dzięki trzecim po każdym zranieniu tworzy się skrzep zapobiegający utracie krwi. I jeśli mówi się, że krew jest płynem życia, to szpik kostny – bo to o tej tkance jest mowa – jest tak naprawdę źródłem tego życia.

20 listopada 2007 roku dowiedzieliśmy się, że Maria Oleś, osoba najbliższa mojemu sercu którą bardzo kocham, cierpi na zanik (aplazję) szpiku, bardzo rzadką chorobę o nieznanym pochodzeniu. Jej szpik nie wytwarza wspomnianych wyżej głównych składników krwi, przez co Maria jest chora na ciężką anemię, a wszelkie drobne infekcje i zranienia stwarzają poważne zagrożenie dla jej życia.

Diagnoza była dla nas szokiem. Nic wcześniej nie wskazywało, aby Maria miała jakiekolwiek kłopoty ze zdrowiem. Jest Ona piękną i młodą, 24-letnią kobietą. W czerwcu skończyliśmy razem studia (psychologia na KULu), w sierpniu przemierzyliśmy pieszo 700 kilometrów podążając szlakiem św. Jakuba do Santiago de Compostela w Hiszpanii. Od września zaczęliśmy nowy, wspólny etap w życiu, podejmując kolejne studia i pracę, mając wspólne plany i marzenia.

Od 10 grudnia Maria leczy się na Oddziale Intensywnej Opieki Hematologicznej w Instytucie Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie. Od 18 grudnia zaczęto podawać jej silne leki. Leczenie farmakologiczne jest jednak długotrwałe i na ogół nie prowadzi do całkowitej poprawy stanu zdrowia, choć wszyscy głęboko wierzymy, że w przypadku Marii okaże się skuteczne.

Jak możemy pomóc Marii i innym osobom cierpiącym na choroby szpiku i krwi, w tym białaczkę?
Najlepszą metodą terapii jest przeszczep szpiku. Jest to zabieg trudny i ryzykowny, ale dający najlepsze rokowania. Jeszcze większą trudnością jest jednak znalezienie tego, co jest niezbędne do przeprowadzenia zabiegu – zdrowego szpiku. Szansą dla Marii na odzyskanie zdrowia jest znalezienie dawcy, który gotów byłby podzielić się z Nią swoim szpikiem. Znalezienie odpowiedniego dawcy jest jednak trudne. Każdy z nas posiada swoisty kod genetyczny (określany mianem antygenów zgodności tkankowej, w skrócie HLA). Dawca i biorca muszą mieć identyczny kod HLA, na co statystyczne szanse są nikłe i w przypadku osób niespokrewnionych wynoszą jak 1 do 25 tysięcy. Szanse te są większe w przypadku osób spokrewnionych, najlepiej rodzeństwa. Niestety dwóch braci Marii nie może jej pomóc – ich kody HLA okazały się niezgodne z kodem siostry.

Aby zwiększyć szanse Marii i innych osób na powrót do zdrowia potrzebujemy jak najwięcej ludzi dobrej woli, które zgodzą się zostać honorowymi dawcami szpiku. Prawie każdy z nas, jeśli jest w wieku od 18 do 50 lat i nie cierpiał w przeszłości na poważne choroby, może podzielić się swoim szpikiem z osobami potrzebującymi. Im więcej takich osób, tym większe szanse na znalezienie dawcy o kodzie HLA takim samym jak kod osoby potrzebującej. Szczególnie ważne jest poszukiwanie dawców w Polsce. Zgodnie z zasadami dziedziczenia genetycznego, największe szanse na znalezienie osoby o takim samym układzie antygenów jak osoba potrzebująca są wśród ludzi tej samej narodowości. W Polsce liczba zarejestrowanych honorowych dawców szpiku wynosi 35 tysięcy. Jest to bardzo niewiele jak na prawie 40 milionowy kraj. W Czechach (11 milionów mieszkańców) liczba ta wynosi 50 tysięcy, a w Niemczech – 3 miliony.

Wyrażenie zgody na podzielenie się swoim szpikiem nie oznacza natychmiastowego poddania się zabiegowi pobierania szpiku. Tak naprawdę na początku oddaje się tylko próbkę krwi, która następnie jest badana w celu ustalenia kodu HLA. Następnie kod ten umieszczany jest w Rejestrze Dawców. Jeśli okaże się, że jakiś chory ma taki sam kod jak Ty, będzie to oznaczało, że możesz być dla niego dawcą szpiku. Zostaje się wtedy o tym poinformowanym i poproszonym o ostateczną decyzję. Ta prośba może być do Ciebie wystosowana już kilka dni po tym, jak Twoje dane znajdą się w Rejestrze; równie dobrze może się to jednak stać za kilka lub kilkanaście lat albo wcale. Wszystko zależy od tego, czy gdzieś w świecie jest osoba potrzebująca przeszczepu o takim samym kodzie HLA jak Ty.

Dopiero w przypadku wyrażenia przez Ciebie ostatecznej zgody dostaniesz skierowanie na uzupełniające badania, a następnie zostanie od Ciebie pobrany szpik. Zabieg ten polega najczęściej na nakłuciu kości biodrowej i pobraniu szpiku metodą odsysania. Wymaga to spędzenia jednego lub dwóch dni w szpitalu, gdzie w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym zostaje nakłuta w dwóch miejscach kość biodrowa i pobrane ok. 1000 mililitrów szpiku. Po tym zabiegu od razu wraca się do normalnego funkcjonowania, a ślady po nakłuciach szybko znikają. Pamiętaj, że procedura ta jest całkowicie bezpieczna dla dawcy i nie wiążą się z ryzykiem utraty zdrowia!

Aby zostać honorowym dawcą szpiku można skorzystać z pomocy instytucji, które organizują i finansują badania dawców oraz tworzą Banki Dawców Szpiku. Jedną z takich instytucji jest Fundacja Urszuli Jaworskiej (www.fundacjauj.pl). W załączniku tej wiadomości znajduje się deklaracja, którą, jeśli zdecydujesz się zostać honorowym dawcą, należy wypełnić i przesłać do Fundacji na adres office@fundacjauj.pl lub pocztą zwykłą na adres Fundacja Urszuli Jaworskiej, ul. Międzynarodowa 61, 03-922 Warszawa.

Można również osobiście zgłaszać się do Rejestru Niespokrewnionych Dawców Szpiku Instytutu Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie (www.ihit.ntx.pl/?p=146) lub do Ośrodków Rekrutujących Dawców Szpiku (ich adresy znajdują się w załączniku tej wiadomości).

Jeśli nie chcesz lub nie możesz zostać dawcą szpiku, możesz udzielić wsparcia finansowego.
Pojedyncze badanie krwi w celu ustalenia kodu HLA jest kosztowne i tylko w części finansowane z pieniędzy Ministerstwa Zdrowia. Nawet największa liczba honorowych dawców nic nie da, jeśli nie będzie pieniędzy na ich przebadanie. Zbieraniem funduszy zajmują się min. Fundacja Urszuli Jaworskiej (możesz przekazać na konto tej fundacji 1% swojego podatku PKO BP S.A. XII O/Warszawa 63 1020 1127 0000 1102 0008 0010) oraz Instytut Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie (39 1060 0076 0000 3310 0001 0396 "Rejestr Dawców Szpiku" – instytucja państwowa przyjmuje wolne datki od instytucji i osób prywatnych, ale nie 1% podatku).

Kończąc chcę prosić każdego z Was, aby bardzo poważnie rozważył możliwość zostania honorowym dawcą szpiku, a także możliwość finansowego wsparcia tej inicjatywy. Twoja zgoda może pomóc Marii lub innym osobom w walce z chorobą, uratować ich zdrowie, a nawet życie.

Wszystkie niezbędne informacje dotyczące tego, jak zostać honorowym dawcą szpiku i z czym to się wiąże znajdziesz na stronie www.fundacjauj.pl.

DO POBRANIA :

APEL o POMOC DLA MARII

DEKLARACJA CHĘCI ZOSTANIA POTENCJALNYM DAWCĄ SZPIKU KOSTNEGO
JAK ZAREJESTROWAĆ SIĘ JAKO POTENCJALNY DAWCA SZPIKU, JAK WSPOMÓC REKRUTACJĘ DAWCÓW
KARTA ZGŁOSZENIA HONOROWEGO DAWCY SZPIKU
ANKIETA STANU ZDROWIA DAWCY SZPIKU
OŚRODKI REKRUTUJĄCE DAWCÓW SZPIKU KOSTNEGO